باید توجه داشته باشیم که یادگیری کودک به کمک حواس اوست .بنابراین پرورش حواس کودک یعنی دیدن شنیدن لمس کردن بو کردن و چشیدن که همان وسایل شناخت کودک هستند حائز اهمیت است.پس هرقدر این حواس از قدرت بیشتری برخوردار شوند میزان درک و شناخت کودک از محیط پیرامون خود بیشترخواهد شد.
شیوه مناسب برای یادگیری و پرورش حواس کودک بازی و آموزش غیر مستقیم است . هر فعالیتی که برای کودک جذاب بوده و جنبه بازی و تفریح داشته باشد توجه کودک را جلب می کند.کودک علاقمند است محیط خود را دستکاری کند. با لمس اشیا بو کردن آنها و به دهان بردن و از زوایای مختلف دیدن و شنیدن صدای اشیا وقتی آنها را پرتاب میکند ویا شنیدن نام اشیا توسط بزرگترها آنها را از یکدیگر تمیز می دهد و بازشناسی می کند.بر خلاف تصور اکثر والدین آموزش به کودکان دشوار نیست. با کمی دقت می توان دریافت که همه ی آنچه در اطراف ما وجود دارند برای کودکان وسایل آموزشی هستند.البته احساس مسئولیت حوصله و خلاقیت والدین، نقش مهمی در شناسایی وسایل و موضوعات آموزشی دارد.
برای مثال آموزش مفاهیم پایه ی ریاضی را می توان به وسیله ی اشیایی مانند فرش میز کاشی و سرامیکهای کف دیوارها و درب و پنجره به کودک آموخت .این مفاهیم موضوعاتی از قبیل اشکال هندسی مفهوم عدد انواع خطوط راست شکسته و خمیده است .می توانیم کودک را تشویق کنیم روی خطوط قالی یا سرامیک راه برود. این کار علاوه بر درک مفهوم خط به هماهنگی عملکرد کودک نیز کمک خواهد کرد.کودک از حاشیه ی فرش و سرامیک به عنوان خیابان و جاده برای ماشین بازی استفاده میکند. بنابراین می تواند شکل دو خط موازی راببیند.برای درک مفهوم عدد می توان توجه کودک را به تعداد اشیا و یا اعضای صورت و بدن جلب کرد.پایه های میز و صندلی و چرخهای ماشین های واقعی و اسباب بازی مفهوم عدد یک تا چهار را به کودک میآموزد بشقاب و قاشق و چنگال و لیوانی هایی که روی میز غذا قرار می دهیم علاوه بر مفهوم عدد و شمارش کمک می کند تا کودک تناظر یک به یک را درک کند.
هنگامی که آشپزی می کنید از کودک بخواهید برایتان وسایل را بیاورد . مثلا بگویید : پسرم لطفا 3 عدد سیب زمینی برایم بیاور. وقتی کودک درست عمل میکند او را تشویق کنید . کودکان به کمک و همکاری در کارهای خانه علاقه دارند .ازاین فرصت استفاده کنید.
کودکان میتوانند با حبوبات بازی کنند سپس آنها را جدا نموده طبقه بندی کنند و از دانه ها یک کولاژ خلاق بسازند ویا با ریختن حبوبات در قوطی های دارو صداهای مختلف را تجربه کنند.
هنگامی که کودکان با ماشین ها ی اسباب بازی میکنند میتوانیم به آنها مقررات عبور و مرور را آموزش بدهیم.وقتی مشغول پاک کردن سبزیجات هستیم می توانیم نام آنها و مورد استفاده ی آنها را به کودک بیاموزیم .در هنگام آشپزی از مخلوط شدن مواد و یا حل شدن مواد جامد مثل شکر در آب و یا آب شدن یخ هنگام گرم شدن صحبت کنیم و به کودکان اجازه ی آزمایش کردن بدهیم. وقتی کودک با ظروف اشپزخانه بازی میکند با مفاهیمی چون جنس رنگ اندازه و حجم آشنا میشود.
|فعالیت بسیار جذاب دیگر برای کودکان باغبانی و کاشتن دانه ها و گیاهان و مراقبت و آبیاری از آنها است .این کار حس زیبایی شناسی و هنری را در کودکان پرورش می دهد.می توانیم توجه کودک را به صداهای محیط جلب کنیم تا با تمرین و تمرکز قادر به شنیدن کوچکترین صداها باشد. کودکان میتوانند صدای پرندگان وزش باد و ریزش باران راتشخیص دهند .
فعالیتهای فوق و صدها فعالیت دیگر مثل بازیهای سنتی نمایش و گفتن داستان و چیستان ها قیچی کردن و چسباندن اشکال و دوختن لباس برای عروسکها ساعتها کودک را سرگرم می کندو به شکل غیر مستقیم در خانه آموزش میدهد. لذت کشف و یادگیری در کنار والدین همیشه در خاطر کودک می ماند و رابطه محبت آمیزی بین کودک و والدین ایجاد می کند.
علاوه بر آموزش در محیط خانه باید فرصتهایی فراهم کنیم تا کودکان اوقاتی را در خارج از منزل به تفریح و بازی بپردازند. معمولا والدین انتظار دارند کودکان در این موقعیت ها با خود و یا کودکان دیگر مشغول بازی شوند تا والدین هم از این فرصت برای تفریح و آسایش استفاده کنند .باید به خاطر داشته باشیم کودکان در سالهای اولیه قادر نیستند به تنهایی به شیوه ای مناسب و بی خطر خود را سرگرم کنند و ممکن است دست به کارهای خطرناک زده و یا حوصله شان سر رودو شروع به بد رفتاری کنند.والدین مسئول همه ی لحظات کودک را سرشار از توجه و شادی می کنند.آنان در خیابان و جاده ها توجه کودک خود را به انواع وسایل نقلیه تابلوها و علائم رانندگی نماد ایستگاه اتوبوس مترو تابلو بانکهاو ...جلب میکنند.لحظاتی را به آسمان مینگرند و شکل و حرکت ابرها را دنبال می کنند و از آن اشکال داستان و قصه میسازند.در پارک و جنگل توجه کودک را به انواع گلها گیاهان جانوران حشرات جلب میکنند و با آنان از محافظت محیط زیست سخن میگویند. در کنار رودخانه و دریا به همراه کودک سنگ و صدف جمع میکنند .در هنگام رانندگی شعر میخوانند و معما طرح میکنندو یا داستان های جالب و هیجان انگیز تعریف می کنند.
شاید بگویید این همه کار نیاز مند وقت وبرنامه ریزی است .والدینی که فرصت ندارند چگونه می توانند همه ی این کارها را انجام دهند؟
پاسخ این است :کیفیت و بذل توجه به کودک مهمتر از کمیت است .شما هم می توانید . کافی است باور کنید و امتحان کنید. مطمئنا اینگونه فعالیتها از نه و نکن گفتن های مکرر شما به مراتب راحت تر و دلپذیرتر است . کودکان مشتاقند که بدانند چه کارهایی می توانند انجام دهند در حالیکه والدین اغلب به آنها میگویند چه کارهایی نباید بکنند.
با تشکر از سایت تعلیم و تربیت
http://talimvatarbiat3.info/taxonomy/term/66