آغاز پروژه اسلامی کردن دانشگاه ها زیر نظر مصباح یزدی

رها بختیاری

کمتر از يک سال پس از پيشنهاد اسلامی کردن دانشگاه ها از سوی آيت الله مصباح يزدی، وزير علوم از آغاز اين پروژه تحت نظر« موسسه پژوهشی امام خمينی» به رياست مصباح يزدی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری های ايران، محمد مهدی زاهدی، وزير علوم، در جمع اساتيد بسيجی در مشهد به طرح های وزارت علوم برای اسلامی کردن دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر پژوهشکده های مختلفی همچون موسسه پژوهشی امام خمينی (ره) روی اين مسئله کار می کند.»

زاهدی با اشاره به تعطيلی سه ساله دانشگاه ها به بهانه انقلاب فرهنگی در اوايل پيروزی انقلاب گفت: «با تاسف بايد بگويم ما در حوزه علوم انسانی موفق نشديم آن چه را نظام از ما انتظار داشت، طراحی و برنامه ريزی کنيم.»

آيت الله مصباح با انتقاد از عدم پيشرفت قابل توجه در خصوص «اسلامی شدن دانشگاه ها» در سخنانی گفت:«می خواهند دانشگاه را جايگزين حوزه کنند تا دين از جامعه حذف شود.»

زاهدی در پاسخ به انتقاد این روحانی محافظه کار به او قول داد که «ظرف پنج سال آينده دانشگاه های کشور را اسلامی کند.» تا به گفته وی، «با برنامه ريزی های منسجم به جايی برسيم که هنگام ورود به دانشگاه حس کنيم به يک دانشگاه اسلامی قدم گذاشته ايم.»

آقای زاهدی پس از بازگشت به تهران در اولين اقدام «شورای اسلامی شدن دانشگاه ها» را تشکيل داد و حجت الاسلام «روح الله شاطری» را به رياست آن برگزيد.

در حکم وزير علوم خطاب به مسئول سابق نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه اميرکبير آمده بود؛ «لازم است که با ابتکار و خلاقيت، آفرينش طرح های نو و انديشه های نوين، در تقويت فضای علمی و فرهنگی آن شورا تلاش کنيد تا ان شاءالله موجبات تحقق امر خطير پيرايش چهره دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور به صفات عاليه اسلامی فراهم آيد.»

محمد مهدی زاهدی، وزیر علوم: «من برای اين تغييرات (اسلامی کردن دانشگاه ها) به معاون فرهنگی چراغ سبز نشان دادم تا آنچه را برای بازنگری نياز دارد اعلام کند و ما هم تامين کنيم. رقم دقيق آن را نمی گويم اما در حال حاضر پژوهشکده های مختلفی همچون موسسه پژوهشی امام خمينی روی اين مسئله کار می کند.» زاهدی در قدم بعدی خود، کميته «پيگيری مطالبات مقام معظم رهبری از وزارت علوم راجع به اسلامی شدن دانشگاه ها» را در وزارت علوم مستقر کرد.

اين کميته در زمينه اسلامی شدن دانشگاه ها «راهبردی» را در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصويب رساند و در سه حوزه «استاد، متون درسی و دانشجو» کار خود را آغاز کرد. زاهدی در آخرين سخنرانی خود، افزايش کمی دانشجو را نيز از مطالبات رهبری دانست.

به نظر می رسد با تمهيداتی که محمد مهدی زاهدی، وزير علوم انديشيده است، خواسته آیت الله مصباح يزدی در سطح دانشگاه ها در شرف محقق شدن است. وی در ديدار اوايل آذر با زاهدی قول داده بود که «همه توانش را در انجام اسلامی شدن دانشگاه ها به کار گيرد و با دولت همکاری کند.»

حاصل اين همکاری «چراغ سبزی» است که آقای زاهدی به معاون فرهنگی خود نشان داده است و با تاکيد بر اينکه «هزينه مهم نيست زيرا برای ما خروجی مهم است» اظهار داشت: «من برای اين تغييرات به معاون فرهنگی چراغ سبز نشان دادم تا آنچه را برای بازنگری نياز دارد اعلام کند و ما هم تامين کنيم. رقم دقيق آن را نمی گويم اما در حال حاضر پژوهشکده های مختلفی همچون موسسه پژوهشی امام خمينی روی اين مسئله کار می کند.»

وزير علوم در حالی بر اهميت بيشتر خروجی نسبت به هزينه تاکيد می کند که اين وزارتخانه سال گذشته با کسری بودجه ۳۰۰ ميليارد تومانی روبرو بود.

«کتاب های درسی؛ نه بومی و نه اسلامی»

همزمان با اقدامات وزارت علوم، یک عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شورای اسلامی نيز اعلام کرد: « اعضای کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس، دغدغه های زيادی در مسير اسلامی شدن دانشگاهها دارند.»

مرتضی آقا تهرانی با اعلام خبر سفرهای استانی نمايندگان برای بررسی وضعيت دانشگاه های کشور گفت: «برای شناخت وضعيت فعلی دانشگاه ها بايد ديد که وضعيت فعلی چقدر با هدفی که دنبال مي کنيم نزديک است.»

نماينده تهران با تاکيد بر اينکه «بچه های متدين دانشگاه از وضعیت شکلی و فرهنگی دانشگاه راضی نيستند» اظهار داشت:«بايد ديد با ورود افراد به دانشگاه اصالت آنان حفظ مي شود يا خير.»

وی با کشيدن خط بطلان بر هر آن چه در سی سال گذشته در دانشگاه ها رخ داده، گفت: «کتاب های درسی دانشگاه ها نه بومی و نه اسلامی است.»

در همین رابطه، گزارش ها حاکی است که رشته تازه تاسيس مطالعات زنان اولين رشته دانشگاهی بود که طرح اسلامی شدن در مورد آن به اجرا در آمد.

بانی اصلی طرح بازنگری در رشته «مطالعات زنان» یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است. ايجاد تغييرات در رشته «مطالعات زنان» از زمان روی کار آمدن رییس جديد «گروه مطالعات زنان» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران آغاز شد.

اين تغيير تقريبا همزمان با تغيير دولت و روی کار آمدن محمود احمدی نژاد بود. اولين تغييرات ايجاد شده در اين رشته، تغيير درس «نظريه های فمينيستی» به «نقد نظريه های فمينيستی» بود.

سئوالات کنکور کارشناسی ارشد سال گذشته نيز تغييرات عمده ای داشت. به عنوان مثال در رشته «مطالعات زنان» بسياری از سئوالات حول محور «ميزان فرو کردن زن در خاک به هنگام سنگسار»، «شرايط اثبات زنا»، «چند همسری»، «حق حبس» و… دور می زد.

خبرنامه امير کبير نیز گزارش داده است که سئوالات کنکور کارشناسی ارشد سال گذشته نيز تغييرات عمده ای داشت. به عنوان مثال در رشته «مطالعات زنان» بسياری از سئوالات حول محور «ميزان فرو کردن زن در خاک به هنگام سنگسار»، «شرايط اثبات زنا»، «چند همسری»، «حق حبس» و… دور می زد.

بسيج عمومی به نظر می رسد طرح اسلامی شدن دانشگاه ها، و دخالت آيت الله مصباح يزدی در آن، چنان از سوی دولت نهم مورد توجه قرار گرفته که نه تنها وزير علوم، بلکه وزير ارشاد نيز به توضيح سوابق مصباح يزدی در انقلاب فرهنگی پرداخته است.

صفار هرندی، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، انقلاب فرهنگی را دومين انقلاب پس از تسخير سفارت امريکا در ايران دانست و گفت: «دو سال دانشگاه ها بسته شد و در اين مدت ستادی برای انقلاب فرهنگی تدارک ديده شد که آيت الله مصباح جزء اولين کسانی بود که به ستاد آمد. بعضی ها هم بودند که جزء ستاد شدند اما بعد عليه انقلاب موضع گرفتند که اين نشان دهنده تاثير بزرگ فرهنگ بر ساخت سياسی در ابتدای انقلاب بود و در واقع اولين مرزبندی های سياسی داخل انقلاب ما ظاهر سياسی اما باطن فرهنگی داشت.»

در اين ميان جمعه گذشته، امام جمعه شيراز نيز وارد بحث اسلامی کردن دانشگاه ها شد و گفت:«باور من اين است که دانشگاه های ما هنوز در رحم غرب قرار دارند و هنوز خودشان نفس نمی کشند.»

او همچنين برای حل مسئله «پارادوکس مساله امنيت و توسعه در غرب» يک ميليون تومان جايزه تعيين کرد.

اقدامات دولت نهم برای اسلامی کردن داشنگاه ها در حالی آغاز می شود که یکسال بیشتر به پایان دولت محمود احمدی نژاد باقی نمانده است و هنوز معلوم نیست که آیا در صورت کار آمدن دولتی دیگر، چنین پروژه ای دنبال خواهد شد یا تنها پول هایی به جیب برخی موسسات واریز خواهد شد.

به نظر می رسد پروژه اسلامی کردن دانشگاه ها که از ابتدای دهه هفتاد هجری شمسی مورد توجه آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی بود اکنون به مرحله ای رسیده است که دولت نهم تلاش دارد هر چه سریعتر آن را به انجام برساند بدون اینکه به نتایج آن و اعتراض های احتمالی به چنین طرح هایی اندیشیده باشد.